VENLO – JORISKERK
Kom op Tweede Pinksterdag naar de Joriskerk in Venlo en laat je verrassen door de prachtige klanken van het historische orgel, bespeeld door onze getalenteerde en gepassioneerde organisten, zowel in de ochtend als in de middag. Mis deze unieke kans niet! Daarnaast kunt u middels een rondleiding kennis maken met de historie van het gebouw.
De geschiedenis van de kerk valt niet samen met die van de protestantse gemeente. Vermoedelijk omstreeks 1385 werd ten oosten van de markt het St.-Jorisgasthuis gebouwd, waarvan de gotische kapel het oudste deel van het huidige kerkgebouw vormt.
De geschiedenis van de protstantse gemeente gaat terug tot voor 1530, het jaar waarin Jacob van Lovendaal, Lutheriaan, predikant van de nieuwe leer en waarschijnlijk hoofd van de Venlose Evangelischen, de tong gebrand en doorstoken werd. Ook is de kerk niet de eerste plaats van samenkomst geweest voor de protestanten. Dat was de kapel van het klooster Trans-Cedron in circa 1570 en nog later, veroverd met behulp van het garnizoen, de Kruisheren- of St-Nicolaaskerk. In 1581 bestond de hele magistraat uit Hervormden.
In 1586 komt het eerste keerpunt: Venlo moet zich overgeven aan de hertog van Parma en gedurende lange tijd was de Hervormde gemeente geheel opgeheven. De protstanten zochten hun heil in het nabijgelegen Duitse Kalenkerken. Het nieuwe garnizoen van Duitse en Italiaanse huurtroepen misdroeg zich zodanig, dat het door de gezamenlijke burgerij de stad werd uitgejaagd. In 1590 volgde daarop een wraakactie op de weinige protestantse families: zij moesten de stad verlaten. Dit betekende voor 44 jaar het einde van de protestantse gemeente in Venlo.
In 1632 veroverde Frederik Hendrik de stad. Terugkerende Hervormden en aanhangers kregen de Gasthuiskapel toegewezen, maar 5 jaar later was het al weer afgelopen: kardinaal Ferdinand, Spaans troonopvolger, heroverde de stad en alle vrijheden werden de Hervormden weer afgenomen. Zondags zochten ze hun heil opnieuw in Kaldenkerken. Ze werden niet meteen verbannen, dat gebeurde wel in 1655. Het grootste deel der protestanten, waarschijnlijk allen die niet geboren Venlonaar waren, werden uit de stad verdreven. Van de overblijvenden vertrokken later velen naar Nijmegen, Tiel en Dordrecht. Voor de kleine rest werden de lasten -armenverzorging en bijdragen aan de eredienst te Kaldenkerken- ondragelijk. Dit alles duurde tot 1702. In dat jaar kwam Venlo definitief aan de Staten van de Republiek der Nederlanden. Alle Hervormden werden bijeengeroepen: er waren er slechts 20. Opnieuw kregen de protestanten de Gasthuiskapel. Nu in ‘vollen eigendom’. Dat stelde echter niet veel voor: de katholieke beheerders verklaarden bij overdracht dat de Gasthuiskerk in het geheel geen vaste goederen noch kapitalen rijk was. De enige inkomsten bestonden uit de twijfelachtige opbrengsten der grafplaatsen in de kerk en vrijwillige bijdragen van gemeenteleden.
