SWOLGEN – SINT-LAMBERTUSKERK
De Sint-Lambertuskerk is de parochiekerk van Swolgen, gelegen aan Monseigneur Aertsstraat 6.
Geschiedenis
De oudst aangetoonde kerk op deze plaats was een zaalkerkje, gebouwd in ijzersteen. Iets later werd er een koor aangebouwd. In de 14e eeuw werd er tegen dit kerkje een bakstenen toren aangebouwd. In de 15e eeuw werd een driezijdig gesloten koor en een middenschip gebouwd. In de 16e eeuw werden twee zijbeuken aangebouwd en ontstond een hallenkerk. In 1910 werd een nieuwe sacristie en doopkapel aangebouwd, door Caspar Franssen. In 1921 werd de kerk gerestaureerd door Joseph Cuypers.
Eind 1944 werd de kerk opgeblazen, waarbij de toren, het dak, de gewelven en een pilaar verloren gingen.
Op 24 augustus 1945 maakte pastoor J. Eggelen aan het bisdom bekend dat hij de kerk op de oude locatie wilde herbouwen en tevens flink uitbreiden. ‘Maar die dikkerd (sic) v. pilaren moeten er in ieder geval uit’, aldus Eggelen. De parochianen wilden ze kwijt en zij immers dienden de kerk te gebruiken. Architect Kayser maakte uiteindelijk een ontwerp waarbij de buitenmuren bleven staan, maar waarbij het middenschip verbreed werd. De zijbeuken werden in die opzet gereduceerd tot processiegangen. Het kerkbestuur verzocht de minister van Onderwijs, Kunst en Wetenschappen om de monumentenstatus van de kerk op te heffen om de verbouwing mogelijk te maken. Dit geschiedde, maar had wel als consequentie dat de parochie slechts 75 in plaats van 90 procent subsidie zou verkrijgen. Hier kon het kerkbestuur zich in vinden. De bouwkosten zouden immers aanzienlijk lager uitvallen, als men niet met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg rekening hoefde te houden. De aanbesteding vond plaats op 12 april 1952. De firma Gerats en Zoon uit Blerick was de laagste inschrijver. Op 19 augustus 1952 gaf de BBC toestemming om de toren op te trekken tot 18,8 meter, de dakruiter met koper te bekleden en in het schip een tegelvloer te leggen. Het oude koor, alsmede de twee oostelijke traveeën van het middenschip werden gerestaureerd. Het schip werd met drie traveeën verlengd en er verrees een westtoren. De gewelven werden, met uitzondering van die in het koor, vernieuwd. De ‘dikkerd van pilaren’ ruimden het veld om plaats te maken voor rankere exemplaren, die meer terzijde stonden. Alle parochianen hadden zo ongehinderd zicht op het altaar. De kerk werd op 23 mei 1953 ingezegend.
Inventaris
Het orgel is een Vermeulen-orgel uit 1955. De kerk bezit een romaans doopvont, diverse heiligenbeelden (Maria, Catharina, Bernardus, Agnes, Antonius Abt) van omstreeks 1500, Antonius van Padua (17e eeuw), Hubertus, Lambertus, kruisbeeld en vier evangelisten (1e helft 18e eeuw). Er hangen twee klokken uit 1514.
In juni 2007 werd door inbrekers een groot deel van de inventaris uit de kerk gestolen.
Op het naastgelegen kerkhof bevindt zich een grafkruis uit 1685 en het graf van schrijver en dichter Bertus Aafjes (1914-1993).