RAALTE – BASILIEK H. KRUISVERHEFFING
De eerste gegevens over een kerk in Raalte gaan terug tot begin 12e eeuw. Het oudste document over een kerk in Raalte is een oorkonde uit 1123. Op de plaats van de huidige Plaskerk stond de zogenoemde kleine houten kerk van Lifgerus. In 1425 werd op deze plek een nieuwe katholieke kerk gebouwd. Met de komst van de reformatie in de 16e eeuw werden alle uitingen van het katholieke geloof verboden. In 1580 verviel de Plaskerk aan de protestanten. Het werd een moeilijke tijd voor de katholieken.
In de 17e eeuw werd door de Jezuïeten in Raalte een missiestatie opgericht. In 1751 gaven de Ridderschap en Steden van Overijssel toestemming voor de bouw van een schuurkerk in Raalte op den Heemen. In 1756 werd Wibrandus Kok pastoor van deze kerk. Alle doop-, huwelijks- en begrafenisboeken vanaf 1756 zijn bewaard gebleven. Uit dat jaar stamt ook het oudste doopboek dat onze parochie bezit.
Door de Franse revolutie kwam er vrijheid van godsdienst. Naar verluidt heeft Lodewijck Napoleon, op doorreis door Raalte, aan de katholieke kerkmeester gezegd “Het dorp zal in zijn midden ook een kerk met toren hebben.” In1798 werd afgezien van het terugvorderen van de kerk, omdat er te veel herbergen en kroegen in het dorp waren. De katholieke boeren en dorpelingen konden het vele jaren niet met elkaar eens worden over de plek waar een nieuwe kerk met toren moest worden gebouwd. Uiteindelijk bracht brand in de schuurkerk uitkomst. Voorlopig kerkte men in een schuur van Jorink, gelegen in het dorp. Na ongeveer 40 jaar onenigheid werd besloten een kerk in het dorp op de Bartelskamp te bouwen. De kosten werden begroot op f 20.750,-. Om kosten te besparen kwamen kerk en pastorie onder één dak. Het werd een zgn. waterstaatskerk die door de Provinciale Waterstaat werd ontworpen Toen Thorbecke in de 19e eeuw aan de macht was, kwam er een nieuwe grondwet meer vrijheid van godsdienst. Dat leidde o.a. tot het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in Nederland. Op 2 maart 1855 richtte Mgr. Zwijsen, bisschop van Utrecht, de parochie Raalte op onder de titel “het heilig Kruis”. Men zette zich in voor de bouw van een nieuwe kerk. Na vele strubbelingen gaf het gemeentebestuur in 1891 toestemming voor de bouw. Architect Tepe werkte de plannen voor een nieuwe kerk verder uit. Nog in datzelfde jaar werd met de bouw begonnen. In 1892 was de kerk klaar. In de loop der jaren zijn er diverse keren veranderingen aangebracht.
Aan het kerkgebouw is door de Romeinse Congregatie voor de Goddelijke Eredienst op 25 april 1992 de eretitel van basilica minor toegekend. Kardinaal Simonis heeft de verheffing tot basiliek geproclameerd in de viering rond het honderdjarig bestaan van de kerk.
Op 12 januari 1993 werd een wapen verleend met de beschrijving: “Doorsneden; I in sabel, schuin gekruist een conopeum van goud, waarvan het scherm gebaand van goud en keel, met volants van hetzelfde, om en om, en een tintannabulum van goud, waarin een klokje van zilver; II gedeeld; a in azuur , een Latijns klaverkruis van goud; b in sabel een kruis, in elk kwartier vergezeld van een korenaar, alles van goud. Devies : IN HOC SIGNO VINCES in zwarte letters op een wit lint.” Rechts onder het wapen van Raalte.
