BOKSUM – SINT-MARGARETAKERK

Boven op de terp van Boksum ligt de Sint Margrietkerk op een prachtig kerkhof omzoomd door een dubbele rij van 100 lindebomen.

Patroonheilige
Zoals de naam al zegt, de patroonheilige van de kerk is Margaretha van Antiochië, een martelares uit het jaar 305. In de kerk hangt een eigentijds schilderij van Margaretha, geschilderd door Giovanni Dalessi, beschikbaar gesteld door de stichting ‘Nieuwe kunst in oude kerken’.

De bouwgeschiedenis
Delen van de kerk stammen uit de twaalfde eeuw. Dit is te herkennen aan de tufsteen waaruit de noordmuur grotendeels is opgebouwd. In latere eeuwen werd de kerk vergroot en verhoogd. Zowel aan de binnen- als aan de buitenkant zijn bouwsporen te zien van de vele verbouwingen. Zo is in de noordmuur een dichtgemetselde ingang te zien uit ongeveer 1500 met een omlijsting van profielsteen. Enkele wijdingskruisjes en een piscine herinneren ons nog aan de tijd dat in de kerk de Roomse eredienst werd gevierd. De laatste restauratie, die in 2003 voltooid is, is met respect voor de eerder genoemde bouwsporen uitgevoerd.

In 1843 is de toren met zadeldak geheel onverwacht ingestort. Deze is herbouwd met het oude materiaal dat bestaat uit kloostermoppen. De toren kreeg toen, naar de mode van die tijd, een spits. Enkele jaren daarna is de toren ommetseld met de huidige donkere machinale steen.

Het interieur
De kerk bezit een gave protestantse inrichting met onder andere een overhuifde herenbank uit 1661 van de familie Glinstra-Bouricius. De preekstoel en het doophek dateren ook uit het midden van de 17e eeuw. Er hangt een gedenkbord uit 1686 met een opschrift over de slag bij Boksum tijdens de Spaanse overheersing.

Orgel
Het pas gerestaureerde orgel behoort tot de oudste orgels van Fryslân. Het is gebouwd door Jan Harmens uit Berlikum in 1675, maar bevat pijpwerk van een ouder orgel uit 1661. Het is daarna door diverse orgelbouwers aan de wensen van de tijd aangepast. Bij de laatste restauratie in 2013 door Pels en van Leeuwen is de bestaande situatie intact gebleven.

Gevonden schedel en skeletten
In maart 2016 worden er bij de aanleg van de fietstunnel bij Pypsterbuorren botten en aardewerk gevonden. In een van de gevonden schedels zit een gat ter grootte van een musketkogel. Al snel wordt de link met de Slag bij Boksum gelegd. Ook omdat het gevonden aardewerk 16e eeuws blijkt te zijn. Er worden in totaal 7 stoffelijke overschotten gevonden in de kuil in de Hegedyk. DNA-onderzoek wijst een jaar later uit dat de schedel aan een noorderling moet hebben toebehoord. Twee van hen zijn te bewonderen in de permanente expositie in de Sint Margrietkerk van Boksum. Ze hebben de namen Bokke en Skelte gekregen.

Sarcofagen
Tijdens de aanleg van de riolering in 2002 stuitte de kraanmachinist op een zandstenen doodskist, sarcofaag genoemd. Deze ligt nu in het voorportaal van de kerk in de vloer verzonken onder een glasplaat. Bij het delven van een graf in 2005 is opnieuw een sarcofaag gevonden. Dit heeft geleid tot verder onderzoek waarbij twee proefsleuven zijn gegraven. Dit leverde de bijzondere vondst op van twee steenkisten. Steenkisten bestaan uit gestapelde stenen met een zandstenen sarcofaagdeksel. De sarcofagen en de steenkisten zijn ongeveer 800 jaar oud!

Van wie is deze kerk eigenlijk?
In 1979 is deze voormalig Hervormde kerk overgenomen door Stichting Alde Fryske Tsjerken (SAFT). Hiermee is het behoud van de kerk veiliggesteld. De stichting bezit momenteel 48 kerken. De Sint Margrietkerk is inmiddels door de stichting volledig gerestaureerd, inclusief het orgel.